Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, dje e ka caktuar 15 prillin si datë të mbajtës së seancës konstituive për legjislaturën e nëntë.
Megjithatë, ende nuk duhet nëse në këtë ditë do të konstituohet Kuvendi i Kosovës. Kjo për faktin se partia fituese e zgjedhjeve ende nuk ka treguar se cili deputet i VV-së do të jetë kandidat për kryetar të Kuvendit të Kosovës.
Askush prej partisë në pushtet nuk ka përmendur ndonjë emër.
Ajo që duhet është se kush do ta drejtojë këtë seancë. Sipas Rregullores së Punës së Kuvendit, seanca konstitutive përkohësisht drejtohet nga deputeti më i vjetër në moshë, i cili ndihmohet nga deputeti më i ri. Nëse kandidati i propozuar nga partia fituese merr shumicën e votave, ai menjëherë merr drejtimin e seancës.
Nga deputet që janë zgjedhur deri me tani, deputeti i Lëvizjes Vetëvendosje, Avni Dehari, është më i moshuari(78 vjet), kurse deputetja më e re është deputetja e PDK-së, Sala Jashari, e cila është 25-vjeçare.
Seanca konstituive dallon nga seancat e zakonshme parlamentar. Kjo është një seancë procedura në të cilën nuk ka fjalime dhe debate parlamentare.
Monitoruese i punës së Kuvednuit, Eugen Cakolli, ka bërë me dije se përgatitjet për këtë seancë duhet t`i bëj legjislatura e kaluar.
“Përgatitjet për këtë ditë i takojnë Kryetarit të legjislaturës së kaluar, Glauk Konjufcës, i cili së paku pesë ditë para seancës duhet të thërrasë një takim me krerët e partive që kanë fituar ulëse në Kuvend, për të diskutuar rendin e ditës dhe ndarjen e vendeve në sallë. Nëse nuk e bën, seanca mbahet gjithsesi në datën që ka caktuar Presidentja”, ka shkruar ai në profilin e tij në “Facebook”, duke treguar edhe disa procedura tjera.
“Fillimisht, çdo parti cakton një anëtar në Komisionin e Përkohshëm për Verifikimin e Kuorumit dhe Mandateve. Ky komision kontrollon nëse në sallë ka kuorum dhe nëse të gjithë deputetët kanë mandate të vlefshme. Komisioni do të udhëhiqet nga një deputet i Lëvizjes Vetëvendosje. Pas prezantimit të raportit të komisionit, ai votohet nga Kuvendi. Vetëm pas kësaj vazhdohet me betimin. Deputetët bëjnë betimin solemn dhe marrin zyrtarisht mandatin e tyre si përfaqësues të zgjedhur”, ka treguar ai.
Pas betimit të deputetëve, vazhdohet me zgjedhjen e kryetarit dhe 5 nënkryetareve. LVV, PDK dhe LDK do të kenë nga një nënkryetar, kurse një i takon minoritetit serb dhe një minoriteteve jo shumicë.
Seanca konstituive konsiderohet e përmbyllur vetëm nëse zgjedhjet kryetari dhe nënkryetarët. Sipas rregullores, nëse seanca ndërpritet për ndonjë arsyeje, pauza nuk mund të zgjasë më shumë se 48 orë.
Çka ndodh nëse VV-ja nuk e propozon kandidatin për kryeparlamentar?
Mungesa e numrat për të formuar Qeverinë e re nga parti në pushtet, ka bërë që të dyshohet për zvarritjen e seancës konstitutive të legjislaturës së nëntë.
Një gjë e tillë mund të bëhet, nëse VV-ja nuk e propozon kandidatin për kryetar të Kuvendit të Kosovës.
Megjithatë, analisti Albert Krasniqi ka bërë me dije se nëse VV-ja nuk e propozon kandidatin për kryeparlamentar ashti siç i takon me kushtet, ky subjekt politik mund ta humb këtë të drejtë.
Ai ka vlerësuar se Gjykata Kushtetuese nuk ka përcaktuar nëse kjo e drejtë mbetet e vlefshme edhe në rast se subjekti nuk paraqet një kandidat.
Në profilin e tij në “Facebook”, Krasniqi ka shkruar se një e drejtë që nuk ushtrohet mund të humbet
“Gjykata Kushtetuese ka interpretuar se e drejta për të propozuar Kryetarin e Kuvendit i takon subjektit politik me numrin më të madh të deputetëve pas zgjedhjeve. Megjithatë, ajo nuk ka përcaktuar nëse kjo e drejtë mbetet e vlefshme edhe në rast se subjekti nuk paraqet një kandidat. Kujtojmë se në vitin 2014, PDK kishte propozuar Agim Aliun si kandidat për Kryetar të Kuvendit”, ka shkruar ai.
Sipas tij, Kushtetuta nuk e lejon bllokimin e institucioneve.
“Bllokimi i institucioneve nuk është i lejuar nga Kushtetuta, ashtu siç nuk ishte lejuar monopoli në rastin e propozimit të mandatarit për Kryeministër. Një e drejtë që nuk ushtrohet, humbet. Prandaj, një interpretim nga Gjykata Kushtetuese për situatën kur nuk propozohet kandidat brenda një afati të arsyeshëm, nuk duhet të përjashtojë mundësinë që kjo e drejtë t’i kalojë një subjekti tjetër politik që ka numrat për të zgjedhur Kryetarin e Kuvendit”, ka shkruar Krasniqi.
